terugblik 2023
Verslag wintersportreis Zakopane 2023
2023. Een best jaar.
Eigenlijk zijn al onze expedities naar Zakopane wel geslaagd. Al 31 keer. Maar zo af en toe heb je er eentje tussen zitten die net een beetje meer geslaagd is. Zoals die keer dat een van straat meegelokte violiste de boel op stelten zet in Jastrzebianka. Of die keer dat we een zeer bekende, maar nogal onaangenaam, geurende muzikant met een vettige hoed laten optreden. Hij kent maar twee liedjes en heeft maar een tand, maar het is wel een succes. En wat te denken van 1995; We moeten nog gauw handdoeken kopen, omdat pension Moszczenizanka er niet genoeg heeft. De feestzaal op zolder vergoedt daarentegen veel; Je kunt het bier koud houden in de dakgoot. Dit jaar is ook zo’n jaar; een editie die je niet licht vergeet.
We vertrekken keurig op tijd bij de Zingende Wielen. Een bus rijdt via Hoogkerk, de ander doet Hengelo aan om de laatste deelnemers op te halen. Het is regenachtig weer, maar de sfeer is goed. Bang om te verdwalen hoeven we niet te zijn, want we hebben een heuse scheepskapitein aan boord, die met een kompas de koers voortdurend in de gaten houdt. De mondvoorraad is gevarieerd; broodjes, kaas, worst met mosterd, vleeswaren van de barbecue en zelfs gevulde eieren doen de rondte. Ook vloeibare traktaties zijn ruim beschikbaar. Nadeel is wel dat je dan het toilet vaker moet bezoeken. Een claustrofobische ervaring als je bijna 2 meter bent. Een half uurtje na elkaar bereiken de bussen raststatte Zweidorfer Holz, die echter gesloten blijkt te zijn. Dan resteert een gezonde wandeling naar het tankstation voor de sanitaire stop. De reis verloopt verder voorspoedig en via een ontbijtstop vlak bij Krakow, gaat het richting Zakopane. Tot aan Poronin is er geen vlok sneeuw te zien. Maar dan begint het te kropperen, vervolgens licht te sneeuwen en als we uitstappen en uitladen bij Bel Ami, is er sprake van zware sneeuwval. En dat om 9.30 uur. We hebben nog nooit zo snel gereisd. Binnen wachten ons thee en koffie en allerlei lekkere hapjes. De kamers van Magnolia staan nog niet ter beschikking en dat zorgt er voor dat de Seagrams bar vroeg wordt bezocht. Je hebt wel wat aan zo’n dag. Je kunt gaan skiën, shoppen, de boel verkennen, geld wisselen of lekker aanzitten om na te zitten. Het wordt een alleraardigste middag en avond. Gek genoeg lijkt voor enkelen de weg terug naar het hotel, langer dan de heenweg.
Als we zondag ontwaken is Zakopane bedekt met een mooie laag sneeuw en is het prachtig, zonnig weer. Dit blijft zo voor de rest van de week. Iedereen gaat op weg. Thea zorgt voor een skibusje naar Bialka, anderen nemen een taxi naar de Szymoszkowa aan de andere kant van het dal, voor een eerste skiles. Weer anderen dwalen door het stadje en vergapen zich aan alle nieuwe, bijzondere bezienswaardigheden. ’s Avonds zit iedereen klaar voor de pub quiz, die wederom door het team Hans en Jeffrey is voorbereid. Het wordt een geanimeerde avond, die wat piepend begint met een ongehoorzame geluidsinstallatie en een wel heel bijzondere joker om in te zetten. Na verschillende rondes, o.a. een worstenronde en met petje op, petje af, levert het uiteindelijk een verdiende winnaar op; iemand uit het winnende team kent namelijk alle vrouwennamen uit de song Mambo 5; Monica, Rita, Tina, Sandra, Mary, Jessica en Erica. Tegen zoveel tekstvastheid kan niemand op. Omdat er in het winnende team ook een Erica zit, krijgt zij de gewonnen hoodie. Middels een mobiele foto, wordt de hoodie doorgegeven aan Erica’s zoon in Den Helder. Mocht je in Den Helder op de zaterdagmarkt, bij het draaiorgel. nu iemand van 2 meter tegenkomen met Polentravel op de borst, dan weet je waar dit kledingstuk vandaan komt. Zo’n pub quiz is trouwens best educatief, want iedereen weet nu tenminste wat een “holrol” is…..Het blijft die avond nog lang gezellig.
Tegenwoordig is een excursie naar Auschwitz geen sinecure. Er moet heel wat gebeuren voordat we met onze groep naar binnen mogen. Ruim van te voren moeten de namen van de deelnemers doorgegeven worden aan een reserveringskantoor. Tim krijgt 60 kaartjes op naam toegestuurd, maar uiteindelijk blijken er 70 belangstellenden de bus in te stappen. Te laat met opgeven of niet goed begrepen. Stiekem naar binnen glippen, is er niet bij. Iedereen moet zijn kaartje en paspoort laten zien en door detectiepoortjes. Tot 13.00 uur mogen we het museum Auschwitz alleen bezoeken onder leiding van twee Nederlandstalige gidsen, die ons ’s middags meenemen naar Birkenau. De deelnemers zonder kaartje lopen de omgekeerde route zonder gids, maar met Jan. Zij halen eerst een kaartje op naam bij een kantoortje ter plaatse, nemen dan de pendelbus naar Birkenau en bezoeken eerst dit vernietigingskamp om ’s middags als individuele bezoeker Auschwitz te bezoeken. Dat mag dan weer wel. Het bezoek maakt op iedereen grote indruk. Geconfronteerd worden met de gruwelen van een vernietigingskamp laat sporen in de ziel na. Een onvoorstelbare wreedheid, op effectieve, industriële schaal uitgevoerd, is daar werkelijkheid geworden. En niet alleen daar. Ook in Treblinka, Sobibor, Majdanek, Belzec, Chelmno gingen mensen naar binnen door ‘De poort des doods’ om voor altijd te verdwijnen. “Opdat wij niet vergeten” , of “Those who do not remember the past, are condemned to repeat it”. Terechte spreuken die ons doen stilstaan en reflecteren over wat geweest is. Maar jammer genoeg is ook in Nederland Hegels filosofische ‘ uil van Minerva ’ gekaapt door opkomend rechtsextremisme. Hoe spijtig….Gelukkig worden in de loop der avond de vele naargeestige indrukken verjaagd door de enthousiaste verhalen van de anderen die wel leuke dingen hebben beleefd.
Soms loopt het wel eens niet zo als gepland. De excursie naar de zoutmijnen kan geen doorgang vinden en verschuift naar donderdag. Het straatje voor ons hotel loopt nogal schuin af. Als er dan niet al te veel diesel in de tank zit, leidt dit tot startproblemen; de diesel bereikt de motor niet meer. Uitstel van excursie en een boel gesleep met jerrycans met diesel. Tim doet verwoede pogingen om de diesel weer naar de motor te doen stromen, wat hem uiteindelijk lukt. Beschaamd tankt de chauffeur zijn bus dan vol onder het prevelen van “Mea culpa, mea culpa maxima “ en geniet dan van een onverwachte vrije dag. “Zo heb alle nadeel zijn voordeel”. Een hele groep gaat skiën op de Kasprowy Wierch. Prachtig weer en goede omstandigheden. Maar ook dan kan er wel eens iets mis gaan. Opeens staat Theo boven op de berg met de ski’s van een ander die niet passen. Gelukkig kan hij de ski’s van zoonlief overnemen die de afdaling toch wel erg steil vindt. Derk gaat lopend naar beneden. Voorwaar een hele prestatie. Theo is de rest van de week bezig geweest zijn eigen ski’s terug te vinden. Uiteindelijk vindt hij ze terug in de skiopslag van ons hotel. Raadselachtig! Al deze sportieve bezigheden maken skiërs dorstig. Massaal belandt men in de Seagrams bar voor een drankje, in een kebabzaak voor een hapje, in Appendix voor een goed gesprek en zelfs in een leeg Vavavoom voor een wel heel kort dansje. Het is weer een rijke dag geweest.
In Krakow is altijd wel wat te beleven. Zelfs als je er al eerder bent geweest. We gaan er met meer dan 90 liefhebbers op af. Velen weten zelf de weg te vinden. Het vaste rondje langs de Rynek, de joodse wijk, een bezoek aan het oudste kerkje en het eten van een zapikanka. Tot slot afsluiten in de irish Pub. Geen omkijken naar. Maar voor de nieuwelingen staat er een gids klaar. Een aardige mevrouw die van gidsen haar beroep heeft gemaakt. Ook Jan Groot, kenner van Krakow, gaat met een groep op weg. Op de Rynek aangekomen vertelt hij over de onfortuinlijke trompettist, die waarschuwde voor een aanval van Tartaren en daarbij door zijn keel geschoten wordt. De afgebroken melodie, de Hejnal, wordt elk heel uur 4 keer door een heuse trompettist gespeeld, die dan ook nog vriendelijk naar je zwaait. Op het plein beneden is een soort demonstratie aan de gang. Oekraïners zingen hun volkslied, halen geld op voor de kinderen en vragen middels borden aan president Biden om toch maar snel F-16’s te leveren. Een eindje verder in de Florianska, ligt een man op de stoep. Hij jongleert met een bal. Hoofd, schouders, voeten, knie. Uren kan hij het volhouden in de hoop op een toeristische donatie. Een levenswijze die zijn leven vult en hopelijk zijn petje, dat bewaakt wordt door zijn hondje. “Wat lief’ , denkt Yvonne en geeft in plaats van een donatie, het hondje een aai. Hondje doet ‘Hap’ en Yvonne heeft een uniek souvenir overgehouden aan haar bezoek aan Krakow.
Woensdagavond wordt er traditioneel paard gereden. We laten ons in karren, door 2 paarden getrokken, door feeëriek verlicht Zakopane rijden. Altijd leuk zo dicht opeen gepakt met een fakkeltje erbij. We eindigen bij karczma Odskocznia om buiten een worst te grillen. Binnen worden ze gewoon kant en klaar op tafel gezet. Mooi makkelijk. Het is een fraaie karczma, Ruim, leuk aangekleed en voorzien van allerlei regionale hapjes en drankjes. We blijven dan ook lekker lang zitten wat de eigenaresse tot tevredenheid stemt. Het bevreemdt haar wel dat alle tulpenkoppen verdwenen zijn. Nader onderzoek wijst uit dat Jim zich verkeken heeft op het wodka-effect en zich aan dit weerloze gewas vergrepen heeft. Nou wordt-ie mooi! Desondanks mogen we volgend jaar weer terugkomen. Nog even nazitten in het hotel en dan op naar de volgende dag.
De donderdag is een drukke dag. Bus 1 gaat de uitgestelde excursie naar Wieliczka inhalen. De zoutmijnen van Wieliczka zijn een Unescomonument, dat zeer de moeite waard is om te bezoeken. De tocht moet doorgaan, omdat Tim anders met de gereserveerde en betaalde kaartjes blijft zitten. De skibus brengt een grote groep skiërs naar Bialka. Het is prachtig weer en dan laat je die mogelijkheid om te skiën niet lopen. Met rode koppen komen ze op het eind van de dag weer in Bel Ami terug. Een taxibus gaat naar Slowakije waar in Tatrazka Lomnicza geskied kan worden. Lekker naar een hoogte van 2600 meter, genieten van het uitzicht en dan recht naar beneden. Beetje après-ski als afsluiting en de dag is geslaagd. De chauffeur van de bus ontpopt zich als een kundig reisbegeleider. Hij vertelt, wijst, maakt grapjes en helpt iedereen op weg. Achteraf blijkt dat hij voorheen zelf een reisbureau bezat. Zelfs het resterende parkeergeld wordt keurig afgedragen. Een vierde bus is geregeld door de mevrouw van de receptie. Haar man is de koetsier die de wandelaars naar de dolina Koscielisko brengt en vergeten mobieltjes weer keurig in het hotel aflevert. Een wandeling van 7 kilometer heen en ook weer terug. Onderweg wacht een prachtige omgeving met aan het eind een voedzaam restaurant voor de inwendige mens. Iedereen wandelt in eigen tempo en neemt aan het eind van de wandeling de regionale bus terug naar Zakopane. Een groene, rode of blauwe bus, het maakt niks uit. Ze gaan allemaal naar Zakopane. Jonge Jan vindt het geweldig. Voor het eerst zonder pa en ma op stap. Alleen met de bus terug! Terug in het hotel zijn er vele lege stoelen tijdens de maaltijd. Traditioneel gaan veel mensen uit eten. Zo ook deze avond. Jammer genoeg is naar verluidt het rovershol getemd. Chata Zbojnicka kent geen ontvangst meer door een oud wijf met een mes of hakbijl, geen gekletter van ijzer op ijzer en geen vallende dienbladen meer. De decoratieve aankleding met honderden beha’s en onderbroeken aan de hanenbalken, op verrassende wijze onttrokken aan welwillende dames en heren, is niet meer. De smakelijke verhalen van hen die het meegemaakt hebben, zijn niet meer te controleren. Gelukkig kun je er nog steeds heerlijk eten. Terug in het hotel maken we er maar het beste van, want het is de laatste avond. Morgenochtend wacht de kassier bij de ingang van de eetzaal en dan dienen we onze opgebouwde schuld te voldoen. Maar eerst maken we er nog iets lolligs van!. Als de schrijver van dit verslag de volgende morgen fris en fruitig om 7 uur uit de douche stapt, wandelen de laatste feestgangers Magnolia binnen om het hoofd nog even kort te ruste te leggen. Dat is nog eens vakantie vieren.
De vrijdag is altijd al de vreemdste dag geweest van de vakantie. Eerst berooft Jan Groot je van je geld. Plus 10% extra voor de vergeten streepjes. Het gaat dit jaar goed. Bijna iedereen heeft er rekening mee gehouden en komt direct over de brug. Slechts een enkeling moet nog even pinnen om de schuld te voldoen. De groep uit pension Magnolia is de grootverbruiker dit jaar. De totale omzet is even groot als vorig jaar, maar toen waren we met meer. Voor de fooienpot resteert een mooi bedrag, dat ’s avonds nog aangevuld wordt als we met de pet rond gaan. Het personeel is er weer wat blij mee. De gebroeders Kraakman ontruimen hun kamer. Bezwete skiërs, die al eerder hun kamer moeten verlaten, zijn dan in staat om zich nog even af te spoelen. Hiervoor hartelijk dank. Velen zijn ietwat brak na alle intensieve dagen. Zoveel nieuwe reisgenoten en nieuwe indrukken. Je hoofd loopt er van over. En dan moet je ook nog wat souvenirtjes kopen; sloffen, handschoenen, pollepels, schapenvachten, wodka en likeurtjes en proviand voor onderweg. Het gaat allemaal weer in grote getalen mee naar Nederland. En als je dan alles bij elkaar gezocht hebt en je koffer gepakt staat, dan ga je nog even naar het clubhuis om de barman gedag te zeggen. Tot je verbazing merk je dan dat er veel meer mensen op hetzelfde idee zijn gekomen. Nog even gezellig nazitten. Het is maar goed dat er geen bel hangt in het etablissement, want anders… En dan is het tijd. De bussen worden beladen en dan gaan we toch echt aan de laatste maaltijd. Je merkt aan alles dat het op z’n eind loopt. We willen naar huis, Als het dan toch moet, dan maar zo gauw mogelijk. Dit leidt er toe dat we al om half zeven, met een ontbijtpakket, in de bus zitten. Nog nooit vertoond!
Als je eenmaal terugrijdt is er niet veel meer te vertellen. Een enkeling probeert wanhopig de stemming erin te houden, maar het merendeel is na een half uur onder zeil. De bus cadans wiegt uiteindelijk iedereen in slaap. Onderweg nog een tweetal korte sanitaire stops en voor je het weet zijn we alweer bij de Poort van Groningen. De eenmansbediening weet niet hoe hij de centen voor het toiletgebruik moet invangen en hoe hij tegelijkertijd koffie verkoopt. Uiteindelijk kiest hij voor het laatste. Hoe het de bus vergaat die via Hengelo rijdt, weet ik natuurlijk niet, maar uiteindelijk komen we 10 minuten na elkaar aan bij de Zingende Wielen, na eerst nog een aantal deelnemers in Hoogkerk te hebben bevrijd.
Wat een half uur later resteert, is een verweesde koffer op een leeg parkeerterrein. We hebben hem/haar maar meegenomen. Zo zielig. ’s Avonds kwam het baasje de koffer ophalen. Woonde gelukkig ook in Den Helder.
Vanzelfsprekend komt in dit verslag niet alles aan bod. Er gebeurt zoveel en je kunt niet overal bij zijn. Maar vooruit, nog even het volgende; Als je volgend jaar op eigen gelegenheid, per vliegtuig naar Polen wilt en je ziet een aardige man in een taxi, spreek dan goed af of het bedrag dat de chauffeur noemt, zlotych of euro’s zijn. Het voorkomt een gespannen sfeer in de taxi en een boel geld. Luister voortaan naar opa!
Opa Han viert volgend jaar zijn jubileum en mag dan gratis mee. Hij is in de 80 en skiet nog altijd en doet dit zonder stokken. “Ik zou niet weten wat ik er mee moet”. Omdat de jaren boven 80 dubbel tellen, krijgt Han dubbele spaarpunten en bereikt hij volgend jaar de twintigste deelname. Van zijn vrouw mag hij weer mee. Wij zien er naar uit.
En waarom was het dit jaar nu zo’n bijzondere reis? Hij lijkt toch wel erg veel op die van de jaren hiervoor. Dezelfde activiteiten, hetzelfde programma. Dat is zo. Maar dat zijn ondergeschikte dingen. Het is zo leuk om te zien wat er in een groep gebeurt tijdens de vakantie. Wij maken het niet leuk, gezellig of interessant. Dat doen jullie met elkaar. Dat lukt altijd, maar de ene keer lukt dat beter dan de andere keer. Dit was zo’n jaar; bordje opruimen, tafels recht, glazen naar de bar, rekening houden met elkaar, samen lol, samen terug naar het hotel. Dat is groots gelukt. Oh ja, nog even het volgende; Wat in Polen gebeurt, blijft in Polen!
Hartelijk dank en altijd tot een gezellig samenzijn bereid.
Jan, Daan, Tim en Rob
